Το κλείσιμο της Παγάνας

«Τα μικρά λάθη γίνονται μεγάλες αποτυχίες, όταν οι συνθήκες είναι ευνοϊκές και πάντα τέτοιες είναι ...»
Πόσες φορές δεν εξελίχθηκε μια διαφαινόμενη θριαμβευτική μέρα στο κυνήγι σε αποτυχία που έπαιξε με τα νεύρα όλων όσων κυνηγούν αγριογούρουνο; Και δεν υπάρχει κάνεις που δεν το βίωσε αυτό αρκετές φόρες στο κυνήγι μας. Στον λαγό και στα πουλιά οι αποτυχίες στο καρτέρι και στην δίωξη εξαρτώνται τις πιο πολλές φορές από το θήραμα και τα σκυλιά και όχι από καθαρά λάθη δικά μας. Λέγοντας δικά μας, εννοώ ολόκληρα δικά μας! Λάθη οργάνωσης και λάθη χρόνου εκτέλεσης...

Θυμάμαι πάντα με σεβασμό κάτι γέροντες που τα πόδια τους είχαν γράψει χιλιάδες των χιλιάδων χιλιόμετρα και πλέον, γέρικα ελάτια θαρρείς, καθόταν σε ένα διάσελο απλά σε ένα καρτέρι να βλέπουν αν το σχέδιο που έβγαλαν το βράδυ στην Καλύβα θα εκτελεστεί όπως ακριβώς το ορμήνεψαν στον καθένα.

Παρατηρούσαν τα νέα δεδομένα σαν μπαρουτοκαπνισμένοι στρατηγοί και ανάλογα άλλαζαν το σχέδιο. Και αν όλοι κάναμε όπως ακριβώς τα λέγανε, με την ακρίβεια του ρολογιού, η παγάνα θα ήταν σίγουρα επιτυχημένη και τα ντουφέκια θα έπαιρναν φωτιά με τα θηράματα να πέφτουν το ένα μετά το άλλο μέσα σε μια πανδαισία γαβγίσματος και εναλλαγών από στάμπα σε κυνήγι με την παγάνα να αντιλαλεί στα φαράγγια... Η αποτυχία πέφτει βαριά στην καρδιά του καθενός και γεμιζει πίκρα. Το τράβηγμα των θηραμάτων μετά από τα ρουμάνια, ποτέ δεν απασχόλησε κανένα!

Όμως αν η επιτυχία έχει πολλούς πατεράδες η αποτυχία έχει έναν. Τον Αρχηγό.

Εδώ ερχόμαστε στον ρόλο του Αρχηγού και στο σωστό «κλείσιμο» της παγάνας. Καθοριστικός σε σημείο που κάθε του λέξη πρέπει να εφαρμοστεί κατά γράμμα. Αλλά φυσικά αυτό προϋποθέτει ότι γνωρίζει άριστα το Θήραμα και δεν είναι αρχηγός κατά οικονομία και από φατρία, που έγινε αρχηγός της παρέας για όποιον άλλο λόγο, εκτός της κυνηγετικής και αξιοσύνης πέραν των προαπαιτούμενων ηγετικών προσόντων. Αρχηγός για εμένα είναι μόνο εκείνος που μπορεί και κάνει το κυνήγι τόσο πετυχημένο μειώνοντας τα λάθη και παρεμβαίνοντας προκειμένου να διορθωθούν, με πρώτη μέριμνα την ΑΣΦΑΛΕΙΑ.
Το που θα μπουν τα καρτέρια. Το πώς θα κινηθούν προς τα εκεί οι κατρεριτζήδες, χωρίς αυτοκίνητα όσο μπορούμε, με την απαραίτητη σιωπή και προφύλαξη στο περπάτημα. Το να μην υπάρχει άνεμος από την πλάτη τους, γιατί τότε όση ησυχία και να κάνει κάποιος όλα έχουν μαρτυρηθεί στην χαρισματική μύτη του Αγριόχοιρου και κάπου εκεί τέλειωσαν όλα αφού θα έχει διαβάσει τα πάντα. Δουλειά του Αρχηγού να τα καθορίσει επακριβώς.
Το σημείο από όπου θα κινήσουν τα σκυλιά, που θα μπουν στην παγάνα ή θα πάνε να υποστηρίξουν εκείνο που ήδη τα βρήκε και κάνει στάμπα, έχει τόση σημασία όση δεν φανταζόμαστε. Γιατί κάθε κίνηση στο βουνό είναι προδομένη από τον ήχο και την μυρουδιά και δημιουργεί τετελεσμένα γεγονότα. Το καπρι δεν δίνει σημασία τόσο στο από που θα του έρθει ο σκύλος, αλλά δίνει σημασία σε εκείνου την μυρουδιά που τον αφήνει! Δουλειά του Αρχηγού να δώσει εντολές που θα εφαρμόζονται κιόλας.

Οι παγανιέρηδες θα πρέπει να έχουν σαφή γνώση της περιοχής γιατί πολλές φορές μέσα στο «κλειστό» το λάθος στην κατεύθυνση είναι κρίσιμο. Είναι βασικό να γνωρίζουμε την περιοχή γιατί όσο και αν το θέλουμε το καπρι δεν θα φύγει πάντα τον ανήφορο, όπως κάθε αγρίμι για να κερδίσει έδαφος από τον διώκτη του, αλλά μπορεί να φύγει και προς τα κάτω «καρφί» αν είναι να φτάσει σε περιοχή που δεν θα κυνηγηθεί και είναι έμπειρο και ντόπιο και γνωρίζει που είναι το «απαγορευμένο». Επίσης μπορεί να φύγει και «δίπλα πέρα» όπως το λένε στην Θεσσαλία, αναπτύσσοντας πολλή μεγάλη ταχύτητα κόβοντας το βουνό μεσοπλαγίς από διαδρομή που διαρκώς είναι μέσα στο πυκνό, δυσκολεύοντας σκύλους και παγανιέρηδες. Έτσι όλη η παγάνα μας πρέπει να μετατοπιστεί, πολλές φορές κατά ένα νομό! Επίσης πρέπει τα άτομα στην παγάνα να είναι ψύχραιμοι. Να συνεννοούνται για τα πάντα και να είναι σε επαφή διαρκώς! Έμπειροι με άλλα λόγια. Πάντα στο νου τους πρέπει να είναι κυρίως που θέλουν να στείλουν τα γουρούνια. Και πάντα κοντά στα σκυλιά να τα προστατεύουν. Η παγάνα δεν προσφέρεται για πρωτάρηδες...

Θα περιμένει το έμπειρο Καπρί και η παλιά σκρόφα στο γιατάκι, να καταλάβει την θέση των κυνηγών και των παγανιέρηδων κυρίως, για να κάνει την κίνηση της. Μπορεί και να θυσιάσουν κανένα χρονιάρικο καπράκι ή σκροφούλα, σπρώχνοντας το πολλές φορές από το κοπάδι να πάρουν τα σκυλιά μακριά ή και ενδεχομένως την απειρία κάποιου που το ξέκλεψαν και το κυνηγούν για να γελάσουν την παγάνα και να ξεγλιστρήσουνε από όπου μπορεί να βάλει ο νους σας.
Κάποτε θυμάμαι σε ένα καρτέρι την ομίχλη σαν πέπλο να απλώνεται στην σιωπή του βουνού και να βρίσκομαι σε ένα δάσος από Γαβριά σε μια «κουφολογγιά», δηλαδή μέρος ανοιχτό από κάτω από τον θόλο του δάσους. Εκεί σαν η ομίχλη κάλυψε το μονοπάτι που ήξερα πως θα περάσουν τα γουρούνια και δεν έβλεπα τίποτε εκεί, τα άκουσα να περνούν από τις πέτρες που παρέσυραν, καθώς περνούσαν από την κοίτη του ρέματος που κατέβαινε μέσα στην χούνη. Ήξερα από ώρες ότι ήταν πίσω από το σύρραχο γιατί τα σκυλιά τα έκαναν στάμπα. Όμως την κίνηση τους την έκαμαν όταν σιγουρεύτηκαν ότι δεν τα βλέπει κανείς. Φυσικά δεν ντουφέκισα. Δεν βλέπεις δεν ντουφεκάς! Προσοχή λοιπόν στην παγάνα όταν υπάρχει ομίχλη. Εμείς νομίζουμε πως δεν κατάλαβαν τίποτα αλλά εάν άκουσαν κάτι και βρουν την ευκαιρία, μένουμε να περιμένουμε τα «σίγουρα» που βοσκούν αμέριμνα χιλιόμετρα μακριά, ενώ οι παγανιέρηδες ανακαλύπτουν ντορούς πολλούς και ούτε τρίχα από Κάπρο σπάζοντας τα νεύρα όλων!!!!

Ασφάλεια. Το πορτοκαλί φωσφοριζέ γιλέκο, το θεωρώ αυτονόητο και όποιον δεν το φορά, Εγκληματία! Άλλα επί αυτού λένε πολλά τα δελτία ειδήσεων κυνηγετικών δυστυχημάτων. (Κατ' εμέ δε, λαθροκυνηγετικών επί το πλείστον!) Δεν λένε όμως ότι ατύχημα σε νόμιμη ώρα και μέρα θήρευσης και σε νόμιμο τόπο κυνηγίου πολύ σπάνια έγινε. Τέλος εδώ, γιατί αυτό είναι κεφάλαιο άλλο.
Το βασικό μέλημα του Αρχηγού όταν στήνει τα καρτέρια όταν μιλήσει πριν την πρώτη μέρα στο Κυνήγι. Έτσι θυμάμαι και τον Δήμο Παπακυπριανό, Αρχηγό της παρέας μας στο Βλαχογιάννη όταν τον πρωτογνώρισα να λέει: «Δεν βλέπουμε δεν ντουφεκάμε, δεν πάει να είναι δέκα γουρούνια μέσα στα πουρνάρια μπρος σου στα τρία μέτρα και να νομίζεις είσαι μόνος; Ε νομίζεις όμως! σίγουρος είσαι; δεν ντουφεκάμε, άστε τα να φύγουν! Τα γουρούνια δεν χάνονται θα τα βρούμε πάλι, οι άνθρωποι χάνονται!». Μάλλον τα είπε όλα...

Τα καρτέρια δεν είναι ανάγκη να είναι ο ένας πάνω στον άλλο, όσο μικρός και να είναι ο χώρος της παγάνας. Προτιμότερο να έχεις αν αρκούν δυο τρία άτομα στα καρτέρια και πέντε στην παγάνα και δυο παγανιέρηδες με τα σκυλιά μέσα να τα φυλάγουν κιόλας από τα κοφτερά χαυλιά που περιμένουν το λάθος των μικρών μας συντρόφων. Στις διαβάσεις, τα περάσματα από όπου είτε ξέρουμε ότι πέρασαν παλιότερα τα Αγριογούρουνα ή εκτιμούμε πως εκεί τα οδηγεί το βουνό, από την πείρα μας, σε ένα τόπο που πρώτη φορά πάμε. Πρέπει να έχουν το πεδίο βολής τους καθαρό και να μην υπάρχει περίπτωση να τουφεκίσουν ποτέ δυο ίδιο θήραμα. Ποτέ δεν αλλάζουμε τόπο στο καρτέρι μας, αν δεν ειδοποιήσουμε σίγουρα τους γύρω μας και μόνο σε ελάχιστες περιπτώσεις που απαιτείται.
Τα καρτέρια ούτε πολύ μακριά πρέπει να μπαίνουν, γιατί έτσι το θήραμα αποκτά το πλεονέκτημα της ανασυγκρότησης μετά τον χαμό στην παγάνα και το ξεφώλιασμα, ούτε στις παρυφές του κλειστού. Διότι εκεί δεν έχει την δυνατότητα ο κυνηγός καν να δει τον κάπρο που γεμάτος αδρεναλίνη εκτοξεύεται από το πυκνό στο καθαρό αναζητώντας με το μάτι του την επόμενη συστάδα να κρυφτεί πάλι στην ασφάλεια του κλειστού τόπου!

Βασικό σημείο, που λησμονιέται από την μανία μας να «ρίξουμε» εμείς το θηρίο, είναι οι λεγόμενες «κόντρες». Κυνηγοί από την παρέα που θα στηθούν σε κάποιο σημείο του βουνού και θα «κάνουν παγάνα» όπως λέμε, ρίχνοντας στον αέρα ντουφεκιές και φωνάζοντας προκειμένου τα γουρούνια να πάνε στην προκαθορισμένη κατεύθυνση. Συνήθως είναι λιγότερο έμπειροι κυνηγοί ή ακόμη και ο ίδιος ο Αρχηγός που του «κόβει το μυαλό» και ξέρει ότι το αποτέλεσμα θα κρίνει όλη την προσπάθεια και αυτόν, γνωρίζοντας βέβαια πως «αυτοί σκοτώνουν τα γουρούνια αυτοί που ουρλιάζουν και βαρούν ντενεκέδες στην κόντρα», έλεγε ένας γέρος στα βουνά του Γράμμου πολλά χρόνια πριν όταν δεν υπήρχαν φυσίγγια για ξόδεμα!

Το Βασικότερο. Όλα ξεκινούν όταν όλοι είναι στις θέσεις τους και ο Αρχηγός δώσει την εντολή «ξεκινήστε». Η περίπτωση να ξεκινήσει οτιδήποτε πριν είναι εγγύηση αποτυχίας και αιτία να πάει στράφι ο κόπος δέκα ανθρώπων και ίσως αιτία ατυχήματος.
Παράξενο αλλά αληθινό. Τα αγριογούρουνα πάνε στον άπειρο κυνηγό οπότε οι νεώτεροι συνάδελφοι το νου σας, γιατί μυρίζουν την απειρία. Επίσης καλό είναι όλοι να έχουν μερικά μονόβολα πρόχειρα στην παγάνα την ώρα που φωνάζουν και τουφεκούνε «παγανόσκαγα» χαρούμενοι και αμέριμνοι ότι τα Καπριά θα πάνε στα καρτέρια, γιατί μπορεί πάντα να υπάρχουν Αγριογούρουνα που έχουν πείρα από παγάνες στο βουνό!