Τα χούγια του Κάπρου

Σαν να ‘ναι τώρα, που σκέφτομαι την έναρξη για μια ακόμη χρονιά μου ακούγονται τα λόγια που άκουσα είκοσι χρόνια ακριβώς πριν, σε μια φτωχική ταβέρνα στα ριζά του βουνού ενός όμορφου μα ρημαγμένου από την μετανάστευση στην Γερμανία χωριού. Εκεί που υπηρετούσα ως Έφεδρος Ανθυπολοχαγός όπου οι μονοί θαμώνες της ήταν κάτι κτηνοτρόφοι που απλά βαριόνταν να πάνε νωρίς σπίτι και εκείνες τις μέρες κάποιοι Αθηναίοι κυνηγοί φτερωτού που οι πληροφορίες τους είχαν φέρει στον Βορρά κοντά στα σύνορα.

«Άκου ρε καπετάνιε, να σου πω και εγώ που το σπούδασα το άτιμο το καπρί χρόνια. Άκου να μάθεις από ένα γέρο, που το κορμί μου είναι γεμάτο πληγές από το πουρνάρι και η ψυχή μου όλο πίκρες από την πονηράδα του. Σε βλέπω πως είσαι παιδί που το λέει η καρδιά σου και το αγαπάς το Καπρί και το έχεις μέσα σου, μα άκου να σου πω για το μυαλό του».

Τα μάτια του κολλημένα στο παράθυρο, έξω, στο πουθενά, στις αναμνήσεις του και στο παρελθόν. Εκεί έμαθα ακούγοντας τον. Έμαθα για τα χούγια του κάπρου…

Τα χρόνια του στα βουνά τον δίδαξαν πως το αγριογούρουνο είναι το πιο έξυπνο αγρίμι του δάσους. Ο Βασιλιάς του κλειστού! Τυχαίο, μάλλον όχι μιας και είναι το θήραμα που για να αποκτηθεί θέλει ιδιαίτερη στρατηγική! Από όλα τα άλλα το μόνο που απαιτεί τόσο κόπο και τόσο κόσμο για να «κλειστεί».

Το Αγριογούρουνο είναι ένα από τα τρία πιο έξυπνα ζώα στον κόσμο μετά τα ανθρωποειδή. Τα άλλα δυο είναι το δελφίνι και ο ελέφαντας. Λένε πως έχει ευφυΐα τρίχρονου παιδιού. Αυτό σε συνδυασμό με την όσφρηση του και την οξυτάτη ακοή το κάνει έναν πολύ δυσκολοπροβλέψιμο αντίπαλο. «Εσύ σπάνια θα το γνωρίσεις αν το πετύχεις ξανά, μα εκείνο θα σε θυμάται και μόνο από την μυρωδιά σου!»

Τώρα που ξεκινάει το κυνήγι καλό είναι να μάθουμε ποιον κυνηγάμε. Το Καπρι που η δύναμη του είναι παροιμιώδης και η εμφάνιση του κάτι που εντυπώνεται ανεξίτηλα στο μυαλό και την ψυχή. Δέος, σαν το δεις να ξεπροβάλει από την πιο άγρια μεριά του δάσους, ανοίγοντας μονοπάτια παρασέρνοντας στο διάβα του όλη την βλάστηση. Άγρια περηφάνια και εξυπνάδα αποπνέει, σαν κοντοστέκεται που και που στο φευγιό του, να «μετρήσει» τον κίνδυνο να αφουγκραστεί τον σκύλο στο κατόπι του και τον κρυμμένο κυνηγό που του τον μαρτυράει και η πιο μικρή αύρα που θα φυσήξει από την πλάτη του. Τρόμο στις περισσότερες ψυχές που θα το δουν μέσα στην σκόνη σαν άνεμος, αφρισμένο να ορμάει τραυματισμένο ίσα πάνω τους αποφασισμένο να πάρει κάποιον μαζί του…

Όλα αυτά ταυτόχρονα συνθέτουν ένα σπάνιο ζώο που η τύχη έφερε να γιατακιάζει στα Ελληνικά βουνά. Θήραμα που προσφέρει συγκίνηση και απαιτεί πάθος και αφοσίωση για να το πάρει κάποιος.

Όλα ξεκινούν από τα μικρά γουρουνάκια που το πρώτο τους δίδαγμα είναι να μένουν ακίνητα στην φωλιά, στο κουμάσι τους, για να μην τα πάρει χαμπάρι η παμπόνηρη αλεπού, σαν ξεμακρύνει η σκρόφα για να πιει νερό κατά την διάρκεια της γαλουχίας. Εκεί μαθαίνουν πως αν δεν σε καταλάβουν γλύτωσες Μάθημα πρώτο. Και πως αν σε καταλάβουν απλά τρέχεις πανικόβλητο μέχρι να μείνει ο κίνδυνος μακριά πίσω σου με την γλώσσα να κρέμεται ένα μέτρο! Δεύτερο και βασικό. Και τα θυμάται για πάντα.

Το μυαλό του μικρού αγριόχοιρου με τον καιρό εμπλουτίζεται με τις συνήθειες του κοπαδιού και με τις εμπειρίες της καθημερινότητας του που μόνο εύκολη δεν είναι.

Τελετουργία υπάρχει στα κοπάδια των αγριόχοιρων και ο σκοπός είναι να μεταδώσουν την γνώση το ένα στο άλλο. Σκέφτονται πάντα την κάθε κίνηση πριν την κάνουν και πάλι δοκιμάζουν ρισκάροντας ένα μέλος κατώτερο στην ιεραρχία. Ας πούμε ένα χρονιάρικο ή δίχρονο αρσενικό. Πριν κινηθούν διασφαλίζουν την διέξοδο. Ακόμη στα ξέφωτα σαν είναι να διαβούν η αλλαγή του πυκνού η απότομη θα τα αναγκάσει είτε να σταθούν και να ελέγξουν ή να αλλάξουν δρομολόγιο και να κινηθούν από το πιο κλειστό κομμάτι που θα προσφέρει κάλυψη.

Σαν πέσει το σούρουπο το Αγριογούρουνο αρχίζει να αναδεύεται στο γιατάκι του. Ειδικά το καλοκαίρι και τον πρώτο καιρό του κυνηγιού, δεν θα σηκωθεί να πάει για νερό όσο και να διψάει από την ολοήμερη ζεστή, που του φουρκίζει τον ύπνο και όσο και να το ενοχλούν τα παράσιτα που πρέπει να διώξει με το λασπόλουτρο. Θα μυρίσει και θα αφουγκραστεί για ώρα και θα περιμένει το σκοτάδι να πέσει. Τότε θα κινηθεί από καλυμμένο δρομολόγιο. Όλο το βράδυ ατέλειωτα χιλιόμετρα σε αναζήτηση τροφής. Να ένα από τα μυστικά για την επιτυχία στο κυνήγι του. Το νερό και το φαγητό. Τα αδύναμα σημεία του. Εκεί είναι ευάλωτο. Αυτά ως το πρωί.

Σαν φτάσει το πρωί, και η μέρα που θα ξεκινήσει το κυνήγι για το καπρι και τις σκρόφες με τα μικρά δεν είναι μέρα ξεχωριστή θα γίνει το ίδιο τελετουργικό. Με την πρώτη ακτίνα του ήλιου ακόμη να μην έχει φανεί, η σκρόφα του κοπαδιού ή το καπρι που το συνοδεύει τον καιρό που ζευγαρώνουν θα δώσει το σύνθημα για την μετάβαση στην ασφάλεια του πυκνού. Την ώρα που ξεκινάει το κυνήγι πολλές φορές το κοπάδι δεν είναι γιατακιασμένο αλλά πάει με γοργή πορεία και στην φάση αυτή αιφνιδιάζει τους κυνηγούς και μπορεί να οδηγήσει όλη την μέρα σε αποτυχία. Γιατί μπορεί να τα δεις αλλά παγάνα δεν έχεις χρόνο να οργανώσεις. Όποτε συνέβη αυτό είχαμε αποτυχία καραμπινάτη! Σε διάβασαν… Τέλος.

Η ευφυΐα που του επιτρέπει να σχεδιάζει μονοπάτια μετακίνησης από μέρος σε μέρος με τρόπο που θα του προσφέρει κάλυψη και ξεκούραστο δρομολόγιο. Η ίδια σε χρόνο μηδέν θα οργανώσει παγίδα στον σκύλο και στον παγανιέρη και αλλαγή δρομολογίου σε ανύποπτη στιγμή. Όμως τα χούγια του καθενός Κάπρου και Σκρόφας είναι αλλά. Μα τα βασικά τους κόλπα είναι τρία τέσσερα.

Αν πέσουν σε παγάνα αφού διαβάσει το κοπάδι τον κίνδυνο μένει όπου βρίσκεται, το καθένα ακίνητο με τις ουρές προς το κέντρο ενός κύκλου και την μύτη έξω. Μέσα στον κύκλο θα είναι τα μικρά. Σε πιο ανοιχτό μέρος θα μαζευτούν το ένα δίπλα στο άλλο και θα γίνουν μια μάζα. Αυτό γίνεται όταν στην πορεία πέσουν σε κίνδυνο. Ένα θα φύγει σπρωγμένο ίσως. Τα άλλα αν είναι κλειστό θα μείνουν αφού γελαστούν τα σκυλιά, ή θα φύγουν για άλλη κατεύθυνση αν ακόμη υπάρχει σκύλος που τα σταμπάρει!

Στην δίωξη το κοπάδι φεύγει από δρομολόγια που ξέρει καλά. Το ξέρεις; Πέφτουν πάνω σου σαν τυφλά. Αλλά!!! Υπάρχει ένα αλλά πάντα. Μπορεί ανά πάσα στιγμή το κοπάδι όχι τόσο συχνά αλλά το Καπρί συχνότατα να κάνει το περίφημο Λ! Να διαγράψει δηλαδή μια διαδρομή σαν «λάμδα» στο βουνό. Και ξάφνου  να γυρίσει πίσω εκεί που όλοι βιαστήκαν να εγκαταλείψουν τον τόπο και να πάνε να συναντήσουν την Δόξα την φτερωτή, εκεί που βλέπανε το θήραμα να τρέχει!!! Όποιος μένει μπορεί να χορτάσει ξάπλα αλλά και τουφεκίδι όμως! Όπως έλεγε ο γέροντας: «Το καπρί που το τρώει το Τομάρι του, θα έρθει να σε ανταμώσει μοναχό!»

Στο καρτέρι τώρα έχει τύχει να το βλέπεις, να το έχεις σίγουρο και να χάνεται ξάφνου. Μετά το βλέπεις αρκετά δεξιά ή αριστερά σου. Σε αιφνιδίασε. Μείνε σιωπηλός και να είσαι ακίνητος, μα πάντα θυμήσου τον Άνεμο. Μην τον έχεις πλάτη. Το αγριογούρουνο ακόμη και αν φαινομενικά έρχεται με χίλια διαρκώς επεξεργάζεται δεδομένα ήχου και οσμής. Ένα κλαδάκι που έσπασε σημαίνει πολλά. Οπότε μία αλλαγή θέσης ακόμη και αν δεν ανασαίνεις θα σε προδώσει.

Η μνήμη και το μίσος, η εκδικητικότητα, είναι ένα άλλο χαρακτηριστικό του Κάπρου. Αν σου έφυγε πέρσι από «στάμπα» άσε αν πάει άλλος αν δεν έχεις αλλάξει ριζικά στυλ! Σε θυμάται και δυστυχώς θυμάται τα λάθη σου όλα και τον χαρακτήρα σου. Την μυρωδιά σου, την φωνή σου και τον ήχο του όπλου σου ακόμη!

Το κυριότερο είναι πως το Καπρι αντέχει τραύματα. Σε βαθμό θαυμαστό! Και έχει αναπτυγμένο το αίσθημα της εκδίκησης. «Να το Θυμάσαι πάντα πως σε μισεί εσένα και όλο σου το σόι αν τραυματιστεί! Δεν κάθεται να κλαίει την μοίρα του. Ούτε λυγίζουν τα πόδια του. Αποζητάει εκδίκηση και ξέρει ότι ο Άνθρωπος φταίει και ο Σκύλος. Μα κυρίως ο Άνθρωπος. Όποιος βρεθεί μπροστά του.»

Καλό είναι να το θυμόμαστε το τελευταίο και να μην αφήνουμε θηράματα τραυματισμένα στο βουνό τόσο για τον άγραφο νομό του Κυνηγίου, όσο και για την ασφάλεια μας και των συναδέλφων τις επόμενες μέρες.

Νομίζω πως για το πρώτο κυνήγι περισσότερο χρήσιμο είναι να ξέρουμε τι ζώο κυνηγάμε και πως σκέφτεται και να το θυμόμαστε για να μην μας το θυμίσει εκείνο…

Καλή κυνηγετική χρονιά να έχουμε και όσοι πάμε τόσοι να έρθουμε!